Osnove Evropske unije

Očekuje se da studenti budu u stanju razumjeti osnove na kojima funkcioniše Evropska unija, njihovo reflektovanje u državama članicama i efekte na pristupajuće države, kao i nove izazove koji se pojavljuju pred integracijama, sa ciljem da mogu aktivno da se uključe u procese međunarodnog povezivanja koji stoje pred BiH i RS.

Cijenimo da će ovaj predmet dati značajan doprinos sagledavanju cjelokupne slike ujedinjenja Evrope radi obezbjeđivanja ekonomskog rasta i jačanja sposobnosti konkurencije u odnosu na druge velike privrede na svjetskoj sceni. Snaga Evropske unije proizilazi iz njene sposobnosti da zajednički djeluje na osnovu odluka koje donose demokratske institucije: Evropski savjet, Evropski parlament, Savjet ministara Evropske unije, Evropska komisija, Sud pravde Evropske unije i ostala tijela. Studenti će se upoznati sa nastankom i razvojem procesa evropskog ujedinjavanja kroz nekoliko etapa proširenja, te sa institucionalnim sistemom evropske konstrukcije zasnovanog na funkcionalnoj saradnji različitih institucija koje djeluju u složenom sistemu povezanih procesa radi ostvarivanja integracije. Studenti će moći razumjeti dimenzije postojećeg stanja u Evropskoj uniji te će praćenjem i analizom uslova koji vladaju evropskim integracionim procesom moći prepoznati potencijale, prednosti i perspektive ujedinjenja i daljeg širenja kako na nivou Unije tako i za region Zapadnog Balkana.

Žan Mone i Evropski pokret; Maršalov plan i Evropska integracija; Šumanov plan; EZUČ; EEZ I EUROATOM; Pokušaji stvaranja Evropske odbrambene zajednice i političke zajednice; Kriza prazne stolice; Luksemburški kompromis; Spriječavanje članstva Velike Britanije; Prvo proširenje Evropske zajednice; Samit u Parizu 1974.; Evropski monetarni sistem; Britansko budžetsko pitanje; Program jedinstvenog tržišta; Jedinstveni evropski akt; Mediteransko proširenje Evropske zajednice
Ekonomska integracija i geopolitičke promjene; Plan Žaka Delora u stvaranju Ekonomske i monetarne unije; Ujedinjenje Njemačke i Evropska unija; Ugovor iz Mastrihta; Proširenje Evropske unije iz 1995. godine; Evropski ekonomski prostor (EFTA); Od Evropskog ekonomskog prostora do pristupanja Evropskoj uniji; Proširenje iz 2004. godine; Kriterijumi iz Kopenhagena i Madrida; Proširenje iz 2007. godine; Hrvatska kao članica Evropske unije; Zemlje Zapadnog Balkana i Evropska unija; Postupak od podnošenja zahtjeva za članstvo do potpisivanja ugovora o pristupanju;
Uslovi za proširenje, postupak i strategija proširenja Evropske unije; Ugovor iz Amsterdama;
Ugovor iz Nice; Nacrt Ugovora o ustavu za Evropu iz 2004. godine i njegovo odbijanje na referendumima u Francuskoj i Holandiji; Lisabonski ugovor; Izlazak Velike Britanije iz EU; Nadležnosti evropskih institucija; Budžet Evropske unije (postupak usvajanja budžeta);Izvori prava Evropske unije;

1. Dezmon Dinan: Sve bliža unija, uvod u evropsku integraciju, Beograd, Službeni Glasnik, 2009.

2. Dragoljub Todić; Vladimir Grbić; Miroslav Antevski: Pridruživanje Evropskoj uniji i održivi razvoj, Beograd, 2014.

3. Miroslav Prokopijević: Evropska unija – uvod, Službeni glasnik Beograd, 2009.

4. Manja Đurić Džakić: Organizaciona struktura i rad Savjeta Evropske unije, Banja Luka, 2021.

5. Mišel Fuše: Evropska unija pola veka kasnije: stanje i scenariji obnove, Službeni Glasnik Beograd, 2009.

Provjera znanja će se vršiti tokom semestra, u vidu predispitnih obaveza, kroz dva kolokvijuma, pisanje i odbranu seminarskog rada, aktivnost na časovima vježbi te po završetku semestra, u okviru usmenog ispita iz cijelog gradiva, u vrijeme redovnih ispitnih rokova.

Nastava će se izvoditi predstavljanjem tema, diskusijom o pitanjima iz obrađene materije i čitanjem zadanih materijala, te analizom slučajeva, problemskim diskusijama, debatom i prezentacijom seminarskih radova na časovima vježbi. Bitna obaveza svih studenata jeste redovno pohađanje nastave, čitanje materijala i aktivnost na časovima kao i pisanje predispitnih obaveza.